در شهر های مختلف ایران بناهای با شکوه فراوانی وجود دارد که یا دگار دوره های مختلف تاریخی است و معمولا نام بسیاری از هنرمندان و حاکمان را در خود زنده نگه داشته است . اما بعضی از حاکمان نیز نامشان در خاطره شهر ها باقی مانده است البته نه به نیک نامی بلکه به ظلم وخشونت وتخریب بناهای باارزش فرهنگی .
سلطان مسعود میرزا معروف به ظلالسلطان فرزند ناصرالدین شاه نیز یکی از همین افراد است .او حدود سال ۱۲۲۸ش بهدنیا آمد. و سه سال از مظفرالدینشاه بزرگتر بود ولی چون مادرش از خاندان قاجاریه نبود،نتوانست ولیعهد شود . مسعودمیرزا در ابتدا با لقب یمینالدوله، حکومت مازندران و استرآباد و سپس فارس و اصفهان را به عهده گرفت تا اینکه لقب ظلالسلطان یعنی سایهی پادشاه را به او دادند .
در زمان حکومتش بر فارس بهخاطر ظلم فراوان، عزل شد ولی مدتی بعد به اصفهان رفت و تا ۳۴ سال بعد با ستم حکومت کرد ظلالسلطان، قشون مجهز و منظمی پدید آورد و با باجگیری و گرفتن مالیاتهای سنگین از مردم ، ثروتی افسانهای گرد آورد که به اعتراف خودش، برای ده نسل پس از او هم کافی بود. وی، املاک مردم را با زور و قهر، غصب و تصرف میکرد و شورشها را با سنگدلی سرکوب مینمود .
ظلم و ستم او به حدی بود که ناصرالدین شاه تصمیم گرفت خود به اصفهان رفته و موضوع را بررسی کند اما ظل السلطان پیش دستی کرده و با هدایای فراوانی به حضورپدرش رفت و تقدیم بخشی از اموالی که به زور از مردم گرفته بود شاه را راضی کرد که او را عزل نکند اما عقده اینکه او هرگر نمی توانست پادشاه شود تا پایان عمر برایش باقی ماند .
او در دوران پادشاهی برادرش مظفرالدین شاه قاجار نیز حاکم اصفهان بود و با شدت زیاد انقلابیان مشروطه خواه را سرکوب می کرد . اما زشت ترین خاطره ای که از او برای همه ایرانیان و به ویژه مردم اصفهان باقی مانده است نابودی کاخ های زیبای اصفهان است که از دوران صفویه به یادگار مانده بودند . جهانگردانی مختلفی که اصفهان را در آن روز گار دیده بودند این کاخ ها و باغ های اطرافش را توصیف کرد ه اند ساختمان هایی که برای هرکدامشان صدهها هنرمند چیره دست ماه ها زحمت کشیده بودند و نام اصفهان با این بناها در دنیا شهره بود . فهرست نابودی این کاخ ها به بیش 40 ساختمان وباغ می رسد . کاخ های بینظیری مانند : باغ و قصر سعادت آباد- عمارت هفت دست- قصر نمکدان- آئینه خانه- بهشت برین- بهشت آئین– انگورستان– بادامستان – عمارت و باغ نقش جهان و…
ظلالسلطان همچنین آینه کاریهای روی ستونهای عالی قاپو و چهلستون را از میان برد و علاوه بر این دستور داد روی نقاشیهای نفیس داخل کاخ چهل ستون را با گچ بپوشانند و نقاشان قاجاری روی آنها دوباره نقاشی کنند .
امروزه توصیف این باغها را فقط می توان در کتاب های مسافران خارجی که به اصفهان آمده بودند دید و نقاشی هایی که آنها در کتابهایشان کشیده اند تنها خاطره ای از این بناهای بلند به خاک افتاده است .
مسعودمیرزا در اواخر عمر، مدتی را در اروپا گذراند تا اینکه پس از دچار شدن به اختلال حواس، در دهم تیرماه ۱۲۹۷ش برابر با ۲۲ رمضان ۱۳۳۶ق در حدود هفتاد سالگی به کام مرگ افتاد .
سر در باغ زرشک
کاخ سر پوشیده از این کاخ فقط چهار زیر ستون سنگی باقی مانده که اکنون در حیاط کاخ چهل ستون نگهداری می شود .
نظرات شما عزیزان: